Term sheet to dokument zawierający deklarację założycieli oraz inwestorów, dotyczący warunków przeprowadzenia transakcji wejścia inwestorów do firmy. Udało ci się zaimponować inwestorom podczas prezentacji Twojego biznesu i właśnie otrzymałeś term sheet? Zanim zobowiążesz się do czegokolwiek, usiądź i dokładnie przyjrzyj się zawartych w nim zapisom!
Co to jest term sheet?
Term sheet to dokument wyznaczający początek potencjalnej relacji pomiędzy inwestorem a spółką. Dokument ten określa warunki finansowe oferty inwestycyjnej. Inwestorzy zazwyczaj w ten sposób przedstawiają założycielom firmy swoje warunki po udanym spotkaniu prezentacyjnym. Założyciele muszą następnie zdecydować, czy zaakceptować warunki, czy złożyć kontrofertę. Bardzo często term sheet jest jednostronicowym dokumentem, który jest streszczeniem warunków umowy inwestycyjnej.
Term sheet jest dokumentem niewiążącym, chyba, że określono w nim inaczej. Dokument nie stanowi jakiejkolwiek umowy ani zobowiązania do zawarcia jakiejkolwiek umowy. Wiążące dla stron są najczęściej wyłącznie zapisy, w zakresie poufności, kosztów transakcji, rozwiązywania sporów oraz wyłączności. Postanowienia mają charakter zobowiązujący strony do prowadzenia dalszych negocjacji w dobrej wierze, które mają na celu finalizację transakcji.
Jeśli obie strony zgadzają się na to, co zostało w nim zaproponowane, będzie on bazą, która zostanie wykorzystana do sporządzenia umowy inwestycyjnej. Chociaż term sheet nie jest prawnie wiążący, jest on trudny do unieważnienia, w momencie gdy obie strony go zaakceptują. Próby renegocjacji lub unieważnienia warunków po uzgodnieniu zapisów w term sheet, prawdopodobnie nie postawią Cię w dobrym świetle. Zaakceptowanie warunków zawartych w term sheet to poważne zobowiązanie, które ma długoterminowe reperkusje.
Term sheet – podstawowe informacje
Term sheet w polskich warunkach jest niczym innym, jak listem intencyjnym, regulującym podstawowe warunki, na jakich inwestor dokona inwestycji w nasze przedsiębiorstwo. Jest to najczęściej kilku lub kilkunastostronicowy dokument, w którym – jeszcze przed rozpoczęciem negocjacji warunków umowy inwestycyjnej – ustalamy kwestie związane z ilością udziałów lub akcji, które obejmiemy my oraz inwestor, obsadzeniem organów spółki, np. startupu oraz sposobem kontroli funduszu lub anioła biznesu nad naszymi poczynaniami. Im bardziej szczegółowe postanowienia zawrzemy w term sheet, tym łatwiej będzie nam negocjować treść postanowień umowy inwestycyjnej.
W tym miejscu warto jednak zaznaczyć, że w większości, postanowienia tego dokumentu nie są dla nas wiążące. Jakiego rodzaju postanowień spodziewać się w liście intencyjnym? Jak już pisaliśmy wcześniej – będą to postanowienia dotyczące ilości udziałów lub akcji, które przekażemy inwestorom w ramach inwestycji, jeżeli spółka już istnieje lub objęcia udziałów lub akcji, jeżeli spółka ma dopiero powstać, a także postanowienia ustalające konkretny skład lub ogólnie ustalających liczbę osób wchodzących w skład zarządu lub – fakultatywnie w przypadku spółki z o.o. i obligatoryjnie w przypadku spółki akcyjnej – rady nadzorczej.
Co to jest term sheet i jak wygląda?
Term sheet określa także sposób inwestycji. Czy np. w przypadku spółki z o.o. będzie to podniesienie kapitału zakładowego, czy też odsprzedaż udziałów przez ich dotychczasowych właścicieli. W liście intencyjnym powinniśmy się także spodziewać zapisów dotyczących przeprowadzenia procesu due diligence, czyli badania prawnego spółki, o którym więcej dowiecie się w dalszej części niniejszego tekstu, a także postanowień zobowiązujących nas do zachowania poufności w stosunku do treści negocjacji. Często spotyka się także zapisy zapewniające inwestorowi wyłączność w negocjacjach przez określony czas. W takim przypadku gwarantujemy inwestorowi, że przez jakiś czas nie będziemy prowadzić negocjacji dotyczących dofinansowania naszego projektu z nikim innym.
Term-sheet w inwestycjach
Jak już pisaliśmy wcześniej – co do zasady postanowienia term sheet nie są dla nas wiążące i stanowią coś w rodzaju checklisty, wytyczającej mapę negocjacji umowy inwestycyjnej. Jednakże postanowienia dotyczące zachowania poufności oraz wyłączności negocjacyjnej wiążą nas i spodziewać się możemy, że inwestor będzie żądał wypłaty kar umownych za ich złamanie. Ostatnią sprawą, na którą chcielibyśmy zwrócić Waszą uwagę jest ustalenie z inwestorem terminu, przed upływem którego podpisana zostanie umowa inwestycyjna i – ewentualnie – umowa spółki. Dlaczego? Negocjacje nie mogą ciągnąć się w nieskończoność i istnieje szansa, że lepsze warunki inwestycji zaproponuje nam ktoś inny. Dlatego warto ustalić moment, w którym – o ile umowa inwestycyjna nie została podpisana – postanowienia term sheet przestaną nas wiązać.
Kto przygotowuje term sheet?
Term sheet przygotowywany jest przez inwestora i przedstawiany założycielom biznesu. Pozyskałeś już zainteresowanie inwestora, który jest zainteresowany finansowaniem startupu? Teraz nadszedł czas, żeby zdecydować, czy zaakceptować jego warunki finansowania. Zanim usiądziesz do negocjacji, stwórz swój prywatny term-sheet, w którym rozpiszesz to, jak Twoim zdaniem, powinno wyglądać wymarzone finansowanie Twojego biznesu. Warto też skorzystać z usług zaufanego i zorientowanego w umowach inwestycyjnych radcy prawnego, który przeprowadzi Cię punkt po punkcie przez proponowane przez inwestora warunki i oczywiście zaproponuje swoje rekomendacje zapisów.
Kto podpisuje term sheet?
Do podpisania dokumentu zobowiązani są wszyscy wspólnicy spółki.
14 kluczowych elementów dokumentu term sheet
- Określenie stron transakcji;
- Wycena spółki lub projektu;
- Określenie założeń przyjętych do wyceny;
- Struktura transakcji (określenie wartości wykupu, terminów płatności, ustaleń dotyczących kadry managerskiej);
- Zarząd i kluczowi managerowie po transakcji (deklaracja założyciela, że wszyscy kluczowi pracownicy, mający największy wpływ na zwiększenie wartości biznesu, zostaną po transakcji w organizacji);
- Program opcji na udziały dla managerów (program motywacyjny łączący interesy kluczowych managerów z budowaniem wartości dla akcjonariuszy);
- Zasady wyjścia inwestora z inwestycji (exit);
- Zakaz konkurencji (deklaracja założycieli, że nie posiadają udziałów w innych spółkach prowadzących działalność konkurencyjną);
- Harmonogram transakcji oraz harmonogram badania due diligence;
- Informacje na temat wyłączności negocjacji (no-shop);
- Informacje o warunkach zawieszających transakcję (np. wyniki badania due diligence, którego wynik nie będzie satysfakcjonujący dla inwestora);
- Informacje na temat zachowania poufności przez strony;
- Koszty transakcji (strony zobowiązują się do pokrywania własnych kosztów, takich jak np. wynagrodzenie radców prawnych i doradców finansowych, kosztów badania due diligence);
- Określenie prawa właściwego oraz jurysdykcji.
Informacje zamieszczone na tej stronie mają wyłącznie charakter ogólnych wytycznych. Nie stanowią one porady prawnej i nigdy nie należy ich tak traktować. Podkreślamy, że w razie jakichkolwiek wątpliwości, najlepszym rozwiązaniem jest przeprowadzenie samodzielnej szczegółowej analizy sytuacji lub skorzystanie z profesjonalnej pomocy prawnej.