Na czym polega postępowanie egzekucyjne?

Postępowanie egzekucyjne to ostatnie ogniwo ścieżki w dochodzeniu wierzytelności. Kluczową rolę odgrywa tutaj komornik, który to postępowanie poprowadzi. Jeżeli Twój dłużnik nie porywa się do współpracy ani nie wykonuje nakazu zapłaty, to zachęcamy do szczegółowego zapoznania się z tym artykułem. Znajdziesz tu między innymi informacje, jak rozpocząć postępowanie egzekucyjne, co leży w obowiązkach komornika oraz jak sporządzić wniosek o egzekucję.

Czym jest postępowanie egzekucyjne?

Na początek zastanówmy się, czym dokładnie jest postępowanie egzekucyjne? Pierwsze hasła, jakie przychodzą na myśl to: kodeks postępowania cywilnego, dłużnik, wierzyciel oraz komornik. Ogólnie mówiąc, postępowanie egzekucyjne to czynności mające na celu zaspokojenie potrzeb wierzyciela, czyli spłatę długu przez dłużnika.

W kodeksie postępowania cywilnego możemy znaleźć trzy rodzaje egzekucji:

• egzekucję świadczeń pieniężnych;
• egzekucję świadczeń niepieniężnych;
• egzekucję mającą na celu zniesienie współwłasności nieruchomości w drodze sprzedaży publicznej.

W myśl kodeksu postępowania cywilnego, organami egzekucyjnymi w sprawach postępowania egzekucyjnego są:

• sądy rejonowe;
• komornicy wykonujący czynności egzekucyjne (art. 759 kodeksu postępowania cywilnego – poza tymi czynnościami, które są zastrzeżone dla sądów rejonowych).

Egzekucja świadczeń pieniężnych

Podstawą egzekucji ze świadczeń pieniężnych jest tytuł wykonawczy (tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności). Zgodnie z kodeksem postępowania cywilnego, wyróżniamy następujące sposoby na egzekucję świadczeń pieniężnych:

• egzekucja z ruchomości (art. od 844 do art. 879 kodeksu postępowania cywilnego)
• egzekucja z wynagrodzenia za pracę (art. od 880 do art. 888 kodeksu postępowania cywilnego)
• egzekucja z rachunków bankowych (art. od 889 do art. 894 kodeksu postępowania cywilnego)
• egzekucja z innych wierzytelności (art. od 895 do art. 908 kodeksu postępowania cywilnego)
• egzekucja z innych praw majątkowych (art. od 909 do art. 912 kodeksu postępowania cywilnego)
• egzekucja z nieruchomości (art. od 921 do art. 1013 kodeksu postępowania cywilnego)
• egzekucja ze statków morskich (art. od 1014 do art. 1022 kodeksu postępowania cywilnego)

Egzekucja świadczeń niepięnieżnych

Podstawą egzekucji ze świadczeń niepieniężnych również jest tytuł wykonawczy (tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności), który zobowiązuje dłużnika do:

• wydania rzeczy ruchomej (art. 1041 kodeksu postępowania cywilnego)
• wydania nieruchomości lub statku bądź opróżnieniu pomieszczenia (art. 1046 kodeksu postępowania cywilnego)
• wykonania czynności, którą za dłużnika może wykonać także inna osoba, czyli czynności zastępczych (art. 1049 kodeksu postępowania cywilnego)
• wykonania czynności, której inna osoba wykonać za dłużnika nie może, czyli czynności niezastępowalnych (art. 1050 kodeksu postępowania cywilnego)
• zaniechania pewnej czynności i nieprzeszkadzaniu czynności wierzyciela (art. 1051 kodeksu postępowania cywilnego)
• złożenia oznaczonego oświadczenia woli (art. 1047 kodeksu postępowania cywilnego)

Egzekucja w celu zniesienia współwłasności

Egzekucja w celu zniesienia współwłasności nieruchomości w drodze sprzedaży publicznej. W postępowaniu egzekucyjnym wszczętym na podstawie tytułu wykonawczego stosuje się przepisy o egzekucji z nieruchomości znajdujące się w dziale III kodeksu postępowania cywilnego (od art. 1066 do art, 1071 włącznie).

Rodzaje postępowań egzekucyjnych

Postępowanie egzekucyjne dzieli się na dwa podstawowe rodzaje:

• egzekucja sądowa;
• egzekucja administracyjna.

Wniosek o wszczęcie egzekucji

Wszczęcie egzekucji zawsze zaczyna się od wniosku. Dokument ten powinien zawierać między innymi:

• dane wierzyciela i dłużnika;
• dokładne określenie żądania, czyli na przykład wysokość kwoty;
• określenie obowiązków komornika;
• informacje na temat majątku dłużnika;
• podpis osoby składającej wniosek.

Sporządzenie prawidłowo skonstruowanego wniosku o wszczęcie egzekucji jest podstawą do skutecznej egzekucji dłużnika.

Rola komornika w postępowaniu egzekucyjnym

W postępowaniu egzekucyjnym istotna jest rola komornika, ponieważ ma on za zadanie ustalić majątek dłużnika. W ramach szukania majątku może on przeszukać między innymi mieszkanie i schowki, aczkolwiek to działanie jest płatne dodatkowo 100 zł. Ponadto ma on prawo żądać udzielenia informacji dotyczących majątku dłużnika, na przykład od Urzędu Skarbowego, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (CEPiK), bankowego systemu zapytań (OGNIVO), Systemu Elektronicznych Ksiąg Wieczystych (EKW), rejestru zastawów, spółdzielni mieszkaniowych, czy też biur informacji gospodarczej.

Kim jest komornik sądowy?

Zasady pełnienia służby na stanowisku komornika sądowego, ich prawa, obowiązki oraz zasoby naboru do zawodu określa ustawa z dnia 22 marca 2018 roku o komornikach sądowych. Komornik sądowy jest funkcjonariuszem publicznym działającym przy sądzie rejonowym i podlega jego nadzorowi. Zagłębiając się w tekst ustawy, można w niej między innymi przeczytać, że komornik przy wykonywaniu zadań kieruje się dobrem wymiaru sprawiedliwości oraz interesem publicznym.

Jak zostać komornikiem sądowym?

Jeśli chodzi o wymagania, według informacji dostępnych na stronie Izby Komorniczej w Warszawie, należy ukończyć 26 lat, posiadać polskie obywatelstwo, potwierdzić ukończenie wyższych studiów prawniczych w Polsce i uzyskania tytułu magistra lub zagranicznych studiów prawniczych uznanych w naszym kraju.

Specyfika zawodu, wymaga od przyszłych komorników bardzo dobrej kondycji psychicznej i fizycznej pozwalającej na pełnienie codziennych obowiązków. Konieczne będzie również dostarczenie aktualnego zaświadczenia o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego. Takie zaświadczenie wymagane jest od kandydatów na większość stanowisk w służbie cywilnej. Dodatkowo kandydat musi złożyć oświadczenie, że nie jest przeciwko niemu prowadzone postępowanie o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub za przestępstwo skarbowe.

Zawód nie cieszy się większym zainteresowaniem u osób, którym udało się z sukcesem ukończyć studia prawnicze. W 2021 r. chęć udziału w egzaminie wstępnym zadeklarowało 86 osób, rok wcześniej było to 187 osób, natomiast w 2019 roku było to 147 absolwentów studiów prawniczych. Porównując to do liczby osób przystępujących do egzaminów wstępnych na aplikacje adwokacką, radcowską i notarialną są to liczby nieporównywalnie mniejsze.

Egzaminy wstępne na aplikację komorniczą organizowane są przez Ministra Sprawiedliwości od 2008 roku.

Więcej o roli komornika w postępowaniu egzekucyjnym dowiesz się z pełnej wersji naszej publikacji, dlatego jeszcze raz zachęcamy do zapoznania się z jej treścią.

Informacje zamieszczone na tej stronie mają wyłącznie charakter ogólnych wytycznych. Nie stanowią one porady prawnej i nigdy nie należy ich tak traktować. Podkreślamy, że w razie jakichkolwiek wątpliwości, najlepszym rozwiązaniem jest przeprowadzenie samodzielnej szczegółowej analizy sytuacji lub skorzystanie z profesjonalnej pomocy prawnej.